به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سومین نشست اقتصادی اجتماعی حوزه شیلات در حالی برگزار شد که محققان، اساتید دانشگاه، کارشناسان، روسای مراکز و پژوهشکده های تابعه موسسه و دست اندرکاران این بخش حضور داشته و به ارائه نقطه نظرات خود در خلال جلسه پرداختند.
در ابتدا دکتر نیکویی، مدیرکل دفتر امور اقتصادی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مسائل اساسی در حوزه شیلات را به چند دسته اصلی تقسیم و عنوان کرد: ارتقای آبزی پروری، صید و صیادی، افزایش بهره‌وری و مدیریت تولید، مسائل بعد از تولید و بازار، سیاست‌گذاری در حوزه شیلات، قوانین نامناسب و برنامه ریزی غیر شفاف از جمله مسائلی هستند که باید به آنها رسیدگی کرد.
وی، ضمن تاکید بر اولویت بندی و مشارکت جمعی تمام مجموعه های ذیربط، جهت حل مشکلات موجود، راهبردها و پروژه‌های مختلفی را به تفکیک هر مسئله مطرح کرد. امکان سنجی پرورش ماهی در مخازن سدها، بررسی اقتصادی پرورش ماهیان زینتی، ارزیابی اقتصادی و امکان سنجی پرورش ماهی در قفس، ارزیابی خسارت اقتصادی و زیست‌محیطی آلودگی های رودخانه ها و دریاها در صنعت شیلات، بررسی راهکارهای مناسب کنترل صید در آب‌های آزاد کشور و برآورد ارزش اقتصادی منابع دریایی از مهمترین پروژه‌های پیشنهادی دکتر نیکویی بود.
در ادامه دکتر بهمنی، رئیس موسسه با تاکید بر هم افزایی و همفکری بازوهای اجرایی، تحقیقاتی و بخش خصوصی، گفت: دو موضوع بسیار مهم در این حوزه، همچنان مغفول مانده است؛ یکی آسیب‌شناسی وضع موجود در صنعت شیلات و دوم آینده پژوهی آبزی پروری است.
وی تاکید کرد: مشتاقانه برای راه‌اندازی مجدد بخش اقتصادی اجتماعی موسسه در عرصه تحقیقات تلاش می‌کنیم و در این مسیر با دیگر مجموعه‌های ذیربط همکاری موثر خواهیم داشت.
در ادامه دکتر رفیعی، استاد دانشگاه تهران، با بیان اینکه رشد تولید میگو در سال‌های مختلف رشدی نوسانی بوده، عنوان کرد: اگرچه استان های بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان مزیت رقابتی در تولید میگو دارند، اما آمارها نشان از کند شدن سرعت رشد در این سه استان نسبت به کل صنعت آبزی پروری دارد؛ این در حالی است که وضعیت در استان گلستان امیدوار کننده تر است.
وی از برآورد شاخص‌های مزیت میگوی پرورشی و تحلیل راهکارهای بهبود آن، ارزیابی اقتصادی پرورش میگو در استان های مختلف، تحلیل جایگاه صنعت میگو در اقتصاد کلان مناطق تولید کننده، تحلیل آثار اقتصادی اجتماعی پرورش میگو در استان های تولیدکننده و برآورد میزان صادرات محوری تولید میگوی ایرانی به عنوان مهمترین عناوین مناسب جهت مطالعات اقتصادی اجتماعی خاص میگو نام برد.
در این میان، دکتر گلشاهی، مدیرکل دفتر بهبود کیفیت، فرآوری و توسعه بازار آبزیان سازمان شیلات ایران، عنوان کرد: در مقایسه سرعت رشد تولید میگو در استان های مختلف، باید این نکته را مدنظر داشت که برخی استان ها از دوره کودکی عبور کرده و اکنون دوران بلوغ خود را می گذرانند. در حالی که استان های تازه کار، بدون شک با توجه به پتانسیل های دست نخورده ای که دارند، سرعت رشد تولید بیشتری از خود نشان خواهند داد. پس باید در این مقایسه، وضعیت تولید و مرحله آن را در استان مربوطه، در نظر گرفت.
سپس دکتر تقوی، مشاور رئیس موسسه، در مورد آنالیز اجتماعی اقتصادی صید کیلکا ماهیان در دریای خزر، گزارش مبسوطی را ارائه داد و گفت: ساختار هزینه ها و کارآیی اقتصادی ماهیگیری، وضعیت معیشت و اشتغال در ماهیگیری، سطح سرمایه‌گذاری، سطوح فعالیت ها و جمعیت شناسی و ساختار مالکیت در ماهیگیری از مهمترین اهداف گردآوری داده‌های اقتصادی اجتماعی در ارزیابی مورد نظر است.
وی با اشاره به اینکه این پروژه در سه فاز طراحی و اجرا شد، افزود: فاز نخست، برگزاری دوره آموزشی مرتبط برای مدیران و کارشناسان ذیربط، فاز دوم، گردآوری داده ها و اطلاعات به صورت پیمانی و فاز سوم، آنالیز داده ها و اطلاعات استخراج شده بود.
آنالیز هزینه های پرسنلی ناوگان صید کیلکا در استان‌های شمالی، هزینه های شناور، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های تجارت و هزینه های تعمیر و نگهداری از دیگر مواردی بود که دکتر تقوی به تشریح آنها پرداخت.
در ادامه دکتر عادلی، در مورد ارائه سرفصل های رشته اقتصاد شیلاتی، مطالبی را عنوان و بیان داشت: باید کمک کرد تا زمینه‌های به کارگیری دروس اقتصادی در رشته های مربوط به شیلات عملی شود.
وی معتقد است: کم توجهی به دروس اقتصاد، جامعه شناسی، بازاریابی، کارآفرینی و مدیریت در حوزه شیلات با توجه به رشد تولید محصولات این حوزه در سراسر جهان، نگران کننده است. با این وجود در حال حاضر درس هایی مانند اقتصاد و بازاریابی شیلات و نیز ترویج و آموزش شیلات جزء دروس اختیاری قرار گرفته و از فهرست دروس تخصصی حذف شده‌اند.
دکتر عادلی، پیشنهاد داد: وزارت جهاد کشاورزی جهت تصویب درس اقتصاد شیلاتی و جایگزینی درس حقوق و قوانین شیلاتی به جای درس حقوق و قوانین منابع طبیعی در مقطع کارشناسی با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مذاکره کند؛ همچنین بازگشت دروس مدیریت آبزی پروری، مدیریت صید و صیادی و مدیریت فرآوری محصولات شیلاتی به حالت گذشته و به‌صورت الزامی و غیر اختیاری در مقطع کارشناسی ارشد گرایش های شیلاتی ضروری به نظر می‌رسد.
در پایان، پروپوزال های اقتصادی اجتماعی سه مرکز تابعه موسسه، در جلسه عنوان و بخش‌های مختلف آن به بحث گذاشته شد.
ارزیابی اثرات اجتماعی اقتصادی آبزی‌پروری در مخزن پشت سد بوستان از مرکز گرگان، شناسایی و اولویت بندی موانع توسعه یافتگی پرورشی و ارائه راهکارهای افزایش تولیدات در استان کهگیلویه و بویراحمد از مرکز یاسوج و ارزیابی اقتصادی پرورش آرتمیا در منطقه فسندوز آذربایجان غربی از مرکز ارومیه، سه پروژه ای بود که توسط این مراکز مطرح گردید.