به گزارش ایرنا، زندگی آرتمیا (نوعی میگوی ریز آب‌های شور)  که جزو ارزشمندترین ذخایر آبهای نیلگون دریاچه ارومیه محسوب می‌شود، در دهه های اخیر به علت کم آبی دریاچه در معرض تهدید قرار گرفت و مدتی نیز اثری از این آبزی در سطح دریاچه مشاهده نشد.

با افزایش سطح آب دریاچه ارومیه در سال های اخیر که به همت دولت تدبیر و امید روی داد، زمینه رشد  دوباره و زیست آرتمیا در بستر پنج هزار و ۷۰۰ کیلومتری دریاچه فراهم شد و بار دیگر مردم منطقه شاهد بازگشت زندگی به این زیست بوم و آبزی منحصر به فرد آن هستند. 

اما این آرامش مقطعی بود و در این میان عده‌ای نا آگاه از کارکردهای زیست محیطی این موجود ریز نیز که همیشه از آب گل آلود ماهی گرفته‌اند، باز بیکار ننشستند و برای صید آرتمیا از آبهای شور دست به کار شدند، غافل از اینکه با این اقدام تیشه بر ریشه محیط زیست و ذخایر ارزشمند صنعت آبزی پروری وارد می‌کنند.

تهدیدات موجود برای نابودی زندگی این جاندار در کنار خبر کشف ۶۰ تن آرتمیا از سودجویان در حوالی دریاچه ارومیه در هفته اخیر تلنگری بود تا از فعالان زیست محیطی و پژوهشگران این حوزه درباره برنامه ریزی‌ها، مطالعات و تحقیقات انجام شده بر روی نحوه صیانت از این جاندار پرس و جو شود.

قاچاق و صید غیر مجاز، وجود موانع تولید و پرورش مصنوعی آرتمیا و بحران کم آبی دریاچه و شوری بیش از حد خطر انقراض نسل این آبزی ارزشمند را در پی دارد و نیازمند راهکاری است تا بتوان این ذخیره ارزشمند زیست محیطی و اقتصادی را به عنوان میراثی ارزشمند به دست آیندگان سپرد.

تهدید زیست محیطی صید غیر قانونی آرتمیا در دریاچه   ارومیه  

رییس مرکز تحقیقات آرتمیا و جانوران آبزی کشور در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: صید غیرقانونی آرتمیا و قاچاق انجام شده آن در دریاچه ارومیه توسط بومیان منطقه تهدیدی برای زیست این جاندار است.

علی نکویی فرد با اشاره به اینکه استفاده از مواد صید شده تنها باید به عنوان خوراک آبزیان استفاده شود، ادامه داد: اگر سیست فراوری شده وجود داشته باشد و طبق بسته بندی و الگوهای استاندارد تجاری باشد، هر نقطه از جهان که صنعت آبزی و به خصوص مراکز تکثیر میگو وجود داشته باشد خواهان دارد، هرچند شرکت‌های آمریکایی و چینی همیشه عرصه را برای رقبا تنگ می‌کنند.

وی درباره قاچاق تخم آرتمیا از دریاچه ارومیه، گفت: متاسفانه قاچاق زیادی در زمینه تخم آرتمیا توسط بومیان از این دریاچه صورت می‌گیرد که بخش زیادی از آن به علت نداشتن اطلاعات و دانش نگهداری و فرآوری از بین می‌رود و در عین حال به ذخایر سیست دریاچه    نیز آسیب می‌زند .

وی اضافه کرد: طبق برآوردهای اخیر می‌توان ۷۰ تن سیست آرتمیا از دریاچه ارومیه برداشت کرد، بدون آن که به ذخایر آسیب برسد.

نکویی فرد ضمن موافقت با برداشت مجاز سیست آرتمیا از دریاچه ارومیه بیان کرد: این برداشت باید بر اساس ضوابط زیست محیطی و اطلاعات و تحقیقات انجام شود.

وی از سازمان حفاظت محیط زیست ایران و شیلات کشور خواست برای جلوگیری از قاچاق و از بین رفتن سیست آرتمیا توسط بومیان، برای بهره برداری مجاز و مناسب تدبیر کنند .

نکویی فرد به راه اندازی بانک سیست و اطلاعات ژنتیکی آرتمیا در کشور برای نخستین بار در دولت تدبیر و امید در راستای احیای دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: یکی از اهداف این بانک، جلوگیری از انقراض نسل آرتمیای ارومیانا و حفظ، نگهداری و تجدید نسل آن است.

وی ادامه داد: چنانچه بر اثر تغییرات اقلیمی و افول تراز آبی دریاچه ارومیه با کاهش ذخایر ژنتیکی آرتمیا روبرو شویم،می توان در سال های بعد با بالا آمدن آب از این ذخایر به دریاچه تزریق کرد .

نکویی فرد جمع آوری سیست، تعیین هویت ژنتیکی، ثبت و ضبط و کد دار کردن آن‌ها را از دیگر اقدامات بانک سیست و اطلاعات ژنتیکی آرتمیا عنوان کرد و اذعان داشت: در جهان هشت گونه آرتمیا وجود دارد که هفت گونه آن دو جنسیتی است که از این تعداد، یک گونه مختص دریاچه ارومیه بوده و به نام این دریاچه ثبت شده است.

وی افزود: هم اینک ۹ استخر در مرکز تحقیقات آرتمیای کشور در ارومیه به منظور نگهداری و تشکیل بانک ژن زنده آرتمیا احداث شده که مورد پایش و تعیین کیفیت قرار می‌گیرد.

رییس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با بیان اینکه در ایران ۲ گونه آرتمیا وجود دارد، گفت: تلاش می‌شود برای بانک سیست و اطلاعات ژنتیکی آرتمیا در کشور از مناطق مختلف دنیا سیست تهیه و پس از تعیین هویت ژنتیک برای آن شناسنامه صادر شود.

نکویی ادامه داد: ایران دومین بانک سیست جهان را داراست و برای کارهای تحقیقاتی تا کنون ۳۰ نمونه سیست کد دار از بلژیک و ۳۴ نمونه جدید دارای شناسنامه ژنتیکی از کشورهایی همچون آرژانتین، آمریکا، فلسطین اشغالی، یونان و مصر تهیه کرده و نگهداری می‌کنیم.

رییس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور از افزایش قابل توجه تخم این گونه جانور در دریاچه ارومیه به حدود ۳۵۰ عدد در لیتر در خرداد ماه امسال خبر داد و گفت: این افزایش منتج به نسل های متعدد آرتمیا خواهد شد.

نکویی فرد گفت: بر اساس ارزیابی ها از ذخایر دریاچه ارومیه، تعداد تخم یا سیست آرتمیا در این دریاچه در خرداد ۱۳۹۸حدود ۱۵ عدد در هر لیتر بوده که این رقم با افزایش نزولات آسمانی در سال قبل و اجرای طرح های احیا و رهاسازی آب رودخانه ها به دریاچه، افزایش یافته‌است.

وی اظهار داشت: هر ماه از طریق هفت ایستگاه برای ارزیابی ذخایر آرتمیای آب دریاچه ارومیه نمونه برداری می‌شود، ضمن آنکه خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و همچنین میزان تولید جلبک هایی که غذای آرتمیا هستند مورد سنجش قرار می‌گیرد.